WEB’de Nasıl Gezerim ?

WEB tarayıcı açıp, çeşitli sayfalarda gezmek İnternet’te surf yapmaktır.

Tarayıcınızın adres çubuğuna tıklayıp görmek istediğiniz sayfanın adresini yazarsanız, istediğiniz geçerli bir adres ise görüntülenecektir.



Web sayfası, web tarayıcı ile görüntülenebilen bir *html sayfasıdır. Bu sayfa grfaik, film ve metinlerden oluşabilir.



Web’de ilginizi çeken sitelerin adreslerini ziyaret ederek, sitelerdeki linkleri deneyerek, arama motorlarıyla search yaparak (bir sonraki bölümde buna değineceğiz) surf yapabilirsiniz. Beğendiğiniz bir adresi sık kullanılanlar seçeneği ile kaydedip daha sonra tekrar kolayca ulaşabilirsiniz.



3.02 WEB’de Aradığımı Nasıl Bulurum ?


İnternet üzerinde herhangi birşey ararken doğru adresi bulmadan ulaşmanız çok zordur. Bu yüzden İnternet üzerinde arama hizmeti veren çeşitli firmalar vardır. Bu firmaların web sitelerine ulaşarak aradığınız kelimeyi belirterek istediğiniz bilgileri içeren sitelerin adreslerine ulaşırsınız. [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] adresinden ulaşacağınız Arama Motoru, Superonline ’ın dünyanın İnternet devlerinden Alta Vista ile yaptığı bir işbirliğinin sayesinde Türkiye’nin en güçlü arama hizmetini verebilmektedir. Ayrıca hem Avrupa’da ve hem de Türkiye’de sadece metin arama değil Multimedya (ses ve görüntü dosyası) arama da ilk kez Superonline tarafından sunulan bir hizmettir.



Arama motorlarında aradığınız bilgilere ulaşabilmeniz için bazı parametreler mevcuttur. Örn /



· AND: Aradığınız bilgiye ait verdiğiniz anahtar kelimelerden 2 ya da daha fazla kelimenin doküman içinde bulunmasını sağlar. (Futbol and Galatasaray)

· OR: Or ile bağlanmış kelimelerden sadece birinin geçmesi sonuca ulaşabilmesi için yeterlidir. (Futbol or Galatasaray )

· NOT: Aradığınız bilgiye ulaşmak için verdiğiniz ilk kelimenin yanına yazdığınız NOT parametresi kendisinden sonra gelen kelimenin o dokümanda geçmemesini sağlar. (Futbol not Galatasaray)

· NEAR: Aradığınız bilgiye ait verdiğiniz anahtar kelimelerin yakınlığının en fazla 10 kelime içinde olması gerekir. (Futbol near Galatasaray)



Superonline dışında da kullanabileceğiniz bazı arama motorlarına örnek olarak Yahoo ve Alta Vista verilebilir.

3.03 Nasıl Download Yaparım ?


Hemen her dosya indirme ya da yazılım yükseltme işleminiz bir Web sayfasındaki linkten başlatılabilir. O linki tıkladığınızda tarayıcınız, arka alanda FTP * işlemini başlatacak ve surf yapmanıza engel olmayacaktır.



[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] adresindeki download bölümünü denemenizi tavsiye ederiz. Dünyanın en büyük download sitesi olan Tucows ile bir işbirliği gerçekleştirerek Tucows’un mirrorları[†] arasına girmemiz nedeniyle, yurtdışı uydu trafiğine girmeden her türlü dosyayı daha hızlı ve kolayca indirmeniz mümkün olacaktır.



İnternet üzerinden dosya indirmenin en popüler yolu FTP kullanmaktır. Netscape Navigator ve İnternet Explorer hem FTP* hem de HTTP* dosya aktarımları için başarılı indirme yazılımlarıdır. Program indirmeniz için sadece download seçenekleri sunan bir sitenin, ilginizi çeken programı indirmek için verdiği linke tıklamanız ve gelecek komutları takip etmeniz yeterli olacaktır. Dosya aktarımı başladıktan sonra bir pencere açılacak ve dosyayı açmak mı yoksa kaydetmek mi istediğiniz sorulacaktır. Kaydet seçeneğini seçin ve bilgisayarınızda nereye kaydetmek istiyorsanız oranın adını yazın. Bu işlemden sonra toplam işlemin bitmesi için ne kadar süre kaldığı ve yükleme işleminin aşamalarını gösteren bir pencere açılacaktır. Eğer büyük bir dosya indiriyorsanız ve bağlantınız yavaşsa işlemin tamamlanması zaman alacaktır. İnternet’in hızı ile ilgili konuya yeni teknolojiler bölümünde değineceğiz.



3.04 Nasıl Alış Veriş Yaparım ?
Elektronik ticaret , son kullanıcıya yönelik olarak ele alındığında 3 ana tarafı içermektedir. Bu taraflar banka veya finansal kurum, örneğin Yapı Kredi Bankası, İnternet üzerinde elektronik ticaret sitesi açmış bulunan ticari kurum örneğin Tansaş Marketler Zinciri, [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] ve İnternet üstünden alışveriş eden kişi, yani İnternet kullanıcısından oluşmaktadır. Bir elektronik ticaret sitesinin müşterilerine profesyonel bir şekilde kredi kartı ile online alışveriş imkanı verebilmesi için, bu işlemlere uygun bir altyapı kurması gerekmektedir. Siteden alışveriş etmek isteyen müşteri ürünü seçtikten sonra kişisel bilgilerini ve sipariş sırasındada kredi kartı bilgilerini sitedeki formlara girdiği zaman, bu bilgilerin şifrelenerek ulaştırılmasını sağlayan teknolojiye SSL (Secure Sockets Layer) teknolojisi denmektedir. Bu standardı sağlamak için elektronik ticaret sitesinin bir dijital sertifika alması gerekmektedir. Bu sertifika Verisign, Thawte, Globalsign gibi dünyadaki elektronik ticaret sitelerine dijital sertifika sağlayan Sertifika Otoritelerinden alınmaktadır. Bu sertifika sayesinde, elektronik ticaret sitesi, kendi public anahtarına sahip olmaktadır, bu anahtar ile hem dünya çapında tanınacak hem de private, public ve gizli anahtarlar, hash algoritmaları, dijital sertifikadan oluşan kendi şifreleme mekanizmasını tamamlamış olacaktır. Bu mekanizma söz konusu elektronik ticaret sitesine gelen ve bu siteden gönderilen duyarlı bilgilerin bütünlüğünü, gizliliğini ve tanınmasını sağlamaktadır. Elde edilen kişisel bilgi, kredi kartı bilgisi ve sipariş tutarı, elektronik ticaret sitesinden, sitenin anlaşmalı olduğu finans kurumuna veya bankaya iletilerek, alışverişte belirtilen tutarın belirtilen kredi kartı ile ,eğer kredi kartı geçerli ise, yapılıp yapılamayacağı kontrol edilecektir. Bu noktada ise, elektronik ticaret sitesi ve banka arasında SET standardı çalışacaktır. SET İnternet üstünden kredi kartı ile güvenli alışverişlerin gerçekleştirilebilmesi için VISA ve MASTERCARD tarafından geliştirilmiş bir açık endüstri standardıdır. SET, Hem banka, hem de elektronik ticaret sitesinin dijital sertifikaları sayesinde birbirlerini İnternet üstünde tanımalarını, ve sadece birbirlerine yönelik güvenli bilgi akışını gerçekleştirmelerini sağlayan bir güven zinciri kurar.

Bankadan, kredi kartı ile bu siparişin yerine getirilip getirilemeyeceğine dair dönen cevap elektronik ticaret sitesine ulaşınca müşteriye gösterilir. Bu şekilde örnek bir elektronik ticaret işlemi gerçekleştirilmiş olunur. Eğer işlem gerçekleştiyse, müşterinin kredi kartındaki ilgili meblağ bloke edilir. Elektronik ticaret sitesindeki ilgili görevli, bloke edilmiş bu miktarı eticaret sitesi hesabına geçirerek, malı müşteriye gönderir. Tüm bu işlemler sırasında, müşterinin kredi kartı bilgilerine elektronik ticaret sitesi herhangi bir şekilde ulaşamaz.Dolayısı ile kredi kartı bilgileri, bankadaki ve eticaret sitesindeki otomatik sistemlerden şifreli geçer ve İnternet üstünde de sürekli şifreli, göndereni ve gönderildiği yer belli olarak iletilmiş olur.

Görüldüğü üzere, kredi kartı bilgileriniz, siz bir dükkandan alışveriş ederken veya restaurantta hesabınızı öderken karşılaştığınız risklerden maruz kalmadan, çok daha iyi korunmuş durumdadır.

Aşağıdaki hususlar kullanıcıların İnternet güvenliği için dikkat etmeleri gereken önemli noktaları oluşturmaktadır. Elektronik alışverişler esnasında, özellikle bu konularda hassas :

Bilmeğiniz ve güvenilir olduğundan emin olmadığınız sitelere veya kişilere kişisel bilgilerinizi asla vermeyin. Olabildiğince normal hayatta da güvenilirliği ispatlanmış, sağlam ismi olan şirketlerin sitelerinden alışveriş edin. Bu sitelerin İnternet adreslerinin "http://www.ornek.com.tr" dan kişisel bilgilerinizi gireceğiniz sayfaya geldiğiniz zaman "https://www.ornek.com.tr" a değişmiş olması gerekir. Bu değişim https ile başlayan bir sayfa ile sizin bilgisayarınız arasındaki herhangi bir bilgi akışı şifrelenerek, dolayısı ile güvenli olarak gidecek demektir. Sipariş sayfaları bu şekilde değişiklik göstermeyen sitelerden alışveriş yapmayın. Her alışveriş yaptığınız site için ayrı bir kullanıcı ismi ve şifre kullanın, kesinlikle mail veya iş için kullandığınız şifrelerinizi kullanmayın. Şifreleri hatırlamak için bir yere yazmanız gerekiyorsa, kendi bildiğiniz bir şekilde değiştirerek, mesela 3. harfle 5. nin yerlerini değiştirerek yazmak faydalı olabilir.
Size tanımadığınız kişilerden ulaşan veya güvenilir ve tanınan siteler haricindeki sitelerden .exe veya .com uzantılı dosyalar indirmeyin. Bu dosyaları bilgisayarınızda çalıştırmayın. Kendi bilgisayarınız haricinde bir bilgisayar, örneğin bir İnternet cafedeki bilgisayarda iken kişisel bilgilerinizi girmenizi gerektiren işlemler yapmayın.
Bilinçli bir kullanıcı olarak, tehlikelere karşı en etkili önlem alacak kişi sizsiniz, İnternet'te güvenlik ile ilgili konu ve bilgilere duyarlı olun. Mümkün olduğunca yeni teknolojiler ışığında işletim sisteminize ve programlarınıza güncelleyici ve hata düzeltici programcıklar olan patch ve fix dosyalarını kurmaya çalışın.
İnternet üstünden yapacağınız alışverişlerde kredi kartı ile alışveriş yapın. Güvenilir ve isim sahibi kurumlarla ilişkilerinizde bir problem olmayacaktır.Ancak illa çok güvenemediğiniz bir siteden alışveriş etmeniz gerekiyorsa, sadece bu tip alışverişlerde kullanacağınız kredi limiti düşük bir kredi kartı edinin.
Kredi kartı extrelerinizi dikkatli inceleyin, en ufak şüpheli bulduğunuz alışverişi bankanıza bildirin ve takip edin. Bu şekilde birisi bilgilerinize şu veya bu şekilde ulaşmışsa, ilk ve son kez bunu yapmasını sağlayabilirsiniz.
Alışveriş yaptığınız sitelerin, ürün ile ilgili bilgilerini dikkatli inceleyin, bu sitelerde yer alması gereken "ürün ulaştırma ve teslim bilgilerini", kişisel bilgilerinizin güvenliği ile ilgili şirket politikasını yansıtan
"gizlilik taahhüdü" gibi kısımları dikkatli okuyun. Bu kısımlar size ürün ile ilgili değil ama sitenin size vermeyi iddia ettiği hizmetin detayları ile ilgili bilgiler içerir. Bu hizmetler sizin alışveriş deneyiminizin kalitesini belirleyecektir.
Bütün alışverişleriniz sırasında, satın alma işleminizin bittiğini belirten ekranı veya doğrulama mailini print ederek saklayın, İnternet üstünden yaptığınız alışverişlerin bir dökümü her zaman elinizde olsun.
Bir ürünün detayları veya istediğiniz gibi olup olmadığı hakkında şüpheniz varsa, ilgili siteye mail atarak sormaktan çekinmeyin. Size ne kadar çabuk ve doğru bir cevap döndüklerini görmeniz karar vermeniz açısından faydalı olabilir. Size gelen maili, print ederek saklayın.
Ürün istediğiniz gibi çıkmazsa, veya tüketici hakları çerçevesinde herhangi bir müşteri mutsuzluğu yaratırsa, siteye geri vermeniz durumunda paranızı alıp alamayacağınızla ilgili sitede bir bilgi olup olmadığına bakmayı unutmayın.
Sağduyunuza güvenin, yukarıdaki kurallara uyulduktan sonra İnternet üstünden alışverişin getirdiği kolaylıklardan yararlanmak için bu yeni yaşam biçimini kendiniz inceleyin, çok site dolaşıp birbiri ile karşılaştırın. Siz ve sizin gibi insanlar, aynı kolaylıkla ulaşılan sitelerin hangisinin daha güvenilir ve kaliteli hizmet verdiğine alışverişleri ile karar verecek, başarılı olmasını sağlayacaklar. Yukarıdaki önerilere uyan dikkatli bir kullanıcı, bugünkü teknoloji ile güvenli ve sağlıklı elektronik alışveriş yapabilmektedir.
3.05 İnternet Tarayıcıları Kullanım


İnternette en popüler 2 tarayıcı, İnternet Explorer ve Netscape Navigator’dır. İnternet Explorer’ın kullanımda olan en yeni versiyonu Explorer 5.5 olup Netscape’in ise 6.0’dır.



Tarayıcı kullanımı sırasında karşılaşılan belli başlı sorular aşağıdaki gibidir;

(a) İnternet Explorer 'da adresini yazdığım sayfalar gelmiyor. Ne yapabilirim?
Bu sorunun bir kaç nedeni olabilir. Esas olarak sorun ya bağlanmaya çalıştığınız siteyi sunan web sunucusunun hizmet verememesi, veya sunucunun İnternet bağlantısında bir problem olması veya sizin İnternet bağlantınızda bir problem bulunmasından dolayıdır. İlk yapılması gereken adresin doğruluğundan emin olmaktır. Eğer yazılan adres doğru ise sorun sizden değil bağlanmak istediğiniz sayfadan kaynaklanmaktadır.Cnn.com veya yahoo.com gibi sitelerin adreslerini de deneyerek problemin genel bir problem mi, yoksa adresini yazdığımız site ile ilgili bir problem mi? olduğu konusunda bir ipucu elde edilebilir. Ancak bazı sık karşılaşılabilen hataların, anlamlarını öğrenebiliriz. Aşağıdaki mesajlar,İnternet Explorer ' ın sayfanın gelmesi gereken, ana penceresine gelmektedir. 1. 400 - Bad Request : Bağlanmak istediğiniz sayfanın adresinde isteğiniz dosya ile ilgili bir sorun mevcut, ya istenen dosya mevcut değil, ya varolan formatta siz alamıyorsunuz veya webserver da bir problem mevcut. 2. 401 - Unauthorized : İstediğiniz dosyayı çekmek izine tabii, veya webserverda yanlış bir ayarlama yapılmış, normalde herkese açık olmayan bir dizine veya dosyaya link verilmiş. 3. 403 - Forbidden : Sayfaya sizin konumunuzdan erişmek yasak. 4. 404 - Not Found : Bağlanmak istediğiniz sayfa adresin gösterdiği yerde değil.

(b) Eğer,İnternet Explorer , sayfaya ulaşamadığınızı söyleyen bir kutucuk çıkarıyorsa,
Modeminizin açık olduğundan ve İnternet' e bağlı olduğunuzdan emin olun.
Denetim Masası (Control Panel) içerisindeki Ağ Yapılandırması (Network) bölümünü açarak burada Çevirmeli Bağdaştırıcı (Dial-up Adapter) ve bir adet TCP/IP olduğundan emin olun.
Yurtiçi ve Yurtdışı bir kaç tane bilinen sitenin adresini yazıp çağırarak, İnternet' te genel olarak bir bağlantı probleminiz olup olmadığına bakın.





(c) . Türkçe sitelerde Türkçe karakterleri görmek için ne yapabilirim?
İnternet Explorer ile çağırdığınız bir sayfa Türkçe karakterler içeriyor ve bu karakterden bazılarını görmek istediğiniz gibi göremiyorsanız

İnternet Explorer, Görünüm menüsündeki Seçenekler'i işaretleyin.
Genel bölümünü seçin, buradaki Yazı tipi Ayarları butonuna basın.
Gelen pencerede Varsayılan bölümünde Türkçe seçin.
Tamam butonuna basın.

(d) Açılırken hep aynı sayfa geliyor, bu sayfayı değiştirmek istiyorum, nasıl yapabilirim
İnternet Explorer açıldığında ilk gelen sayfayı (Startup Page) değiştirmek için ilk önce bundan sonra açılış sayfamız olmasını istediğimiz sayfayı adres kısmına yazıp, enter' a basarak çağırırız. Sayfa gelince İnternet Explorer içindeki Görünüm menüsünden Seçenekleri işaretleyerek, önümüze gelen pencerede gezinme bölümünden Başlangıç sayfasına geliriz. Geçerli Olanı Kullan butonuna basılarak o anda çağırmış olduğumuz sayfanın Başlangıç Sayfası olması sağlanır. Tamam butonuna basılarak işlemin geçerlilik kazanması sağlanır.

(e) İnternet adreslerinin otomatik olarak tamamlanması için:
1) Address çubuğunda gitmek istediğiniz adresi yazmaya başlayın. Eğer bu siteyi daha önce ziyaret ettiyseniz AutoComplete özelliği siz yazarken öneride bulunur. Örneğin, microsoft yazarsanız,İnternet Explorer [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] adresindeki Microsoft sayfasını açmak istediğinizi tahmin edecektir.

2 ) AutoComplete'in uyan bir adresi bulmasının ya da Web adresini yazmanızı tamamlamanızın ardından, klavyenizdeki ENTER tuşuna basın. Eğer klavyenizdeki CTRL ve ENTER tuşlarına birlikte basarsanız,İnternet Explorer adresi sizin için tamamlar. Örneğin, microsoft yazdıysanız İnternet Explorer [Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.] açmaya çalışacaktır.

(f) Açtığınız sayfalar arasında dolaşılması
Gözden geçirdiğiniz sayfalar arasında ileri ve geri dolaşabilirsiniz. Genellikle bulunduğunuz oturumdaki açtığınız sayfalar arasında geriye doğru gidilebilir. Bir ya da birkaç sayfa geriye gittikten sonra tekrar son açtığınız sayfalara doğru ileri gidebilirsiniz. Ziyaret ettiğiniz sayfalar arasında ileri ya da geri gitmek için Araç çubuğundaki Back ya da Forward düğmesini tıklayın.

(g) Sayfa görünümünün yenilenmesi
Bir Web sayfasını ilk açtığınızda,İnternet Explorer sayfa üzerindeki metin ve yazıları diskinizdeki "Temporary İnternet Files" adı verilen bir klasörde geçici olarak saklar. Daha önce ziyaret ettiğiniz bir sayfaya geri döndüğünüzde, İnternet Explorer ya sayfanın bu klasör içindeki halini gösterebilir ya da sayfa üzerinde bir değişiklik yapılıp yapılmadığını denetleyebilir. Bu özelliğin nedeni, Web sayfasına yeniden bağlanıp yüklemekten doğacak zaman kaybını önlemektir. Bununla birlikte, son ziyaret ettiğinizden sonra sayfa üzerinde bir şeyin değiştiğinden kuşkulanıyorsanız sayfa görünümünü güncelleştirmek isteyebilirsiniz.

(h) Sayfa görünümünü yenilemek için
Araç çubuğundaki Refresh düğmesini tıklayın;İnternet Explorer sayfayı yeniden yükler.

(i) Sık kullandığınız sayfalar için kısayolların kaydedilmesi
Er ya da geç sık sık ziyaret etmek isteyeceğiniz bir sayfayla karşılaşacaksınız. Bir adresi, bir kısayol olarak Favorites listenizde, Links çubuğunda ya da masa üstünde kaydedebilirsiniz.

(j) Kısayolların Favorites listesinde kaydedilmesi
Sık ziyaret ettiğiniz Web sayfalarını (ve diğer belgeleri) kaydedebilir ve bunları doğrudan ulaşmak içinİnternet Explorer'da düzenli bir listeden seçebilirsiniz. Bu özellikle, eğer çok sayıda sık kullandığınız sayfa ya da sitelerin oluşacağını düşünüyorsanız yararlıdır. Favorites listesine bir kısayolu kaydetmek için

Listeye eklemek istediğiniz Web sayfasını ya da belgeyi ekranda görüyor olun.
Favorites menüsündeki Add to Favorites komutunu verin.

(k) Links çubuğunun kullanımı
Links çubuğu, birkaç Microsoft Web sayfasına daha önceden belirlenmiş bağlantılar içerir. Links çubuğunu açmak için Links ifadesini çift tıklayın ya da Links çubuğunun sonundaki düşey çizgileri sürükleyin. Sayfaları gözden geçirirken Links çubuğuna kolayca bağlantılar ekleyebilirsiniz.

(l) Links çubuğuna bir bağlantı eklemek için;
Bağlantı kuracağınız sayfa simgesini Address çubuğundan Links çubuğuna sürükleyin.
Web sayfasındaki bir bağlantıyı Links çubuğuna sürükleyin.
Favorites listesindeki bir bağlantıyı Links klasörüne sürükleyin. Bunu, ya bağlantıyı doğrudan Favorites menüsüne ve ardından Links klasörüne ya da Explorer çubuğundaki Favorites listesi görüntülenirken Links klasörüne sürükleyerek yapabilirsiniz.
Links çubuğunu eklemek istediğiniz Web sayfasını açın. Favorites menüsünden Add to Favorites üzerine gelin, Create In ve ardından Links seçeneklerine tıklayın.

Bir bağlantıyı, üzerinde farenin sağ düğmesini tıklayıp uzağa doğru sürükleyerek Links çubuğundan silebilirsiniz.

(m) Web sayfalarına masaüstü kısayollarının oluşturulması
Masa üstünüze bir Web sayfası için kısayol eklenmesi kolaydır. Bu kısayolu çift tıkladığınızdaİnternet Explorer başlatılır ve söz konusu sayfaya erişilir. Masaüstünüze bir kısayol yerleştirmek için;

Bir masaüstü kısayolu olarak ekleyeceğiniz Web sayfasını açın.
File menüsünden Create Shortcut komutunu verin.

Ya da Web sayfası üzerinde boş bir alana gidip farenin sağ düğmesini tıklayın ve Create Shortcut komutunu verin.